ዓዲ መንጎንቲ፣ ሰራየ።
እዚ ዓይነት ናይ ኢሳያስ ስልቲ ኣብ ዝተፈላለየ እዋናት ዝጥቀመሉን ተሓባበርቱን ተሓለቕቱን እውን ከም ፍሉይ ክእለት ዝተሓሓዝዎ እዩ። ኣብ ኢትዮጵያ ተወሊዶም ዝዓበዩ፣ (ብፍላይ ምስ ዶብ ኲናት ምስ ኢትዮጵያ) ድሕሪ ናይ ብዙሓት ኤርትራውያን ምስጓጒ፤ ዝያዳ ተሳታፍነት ኣብ ናይ ኤርትራ ፖለቲካ ዝተራኣየሉ እዋን ንተዓዘብ። ኣብዚ እዋን እዚ ንኣብነት፣ ሰመረ ርእሶም ኣምባሳደር ናብ ኣሜሪካ ኣብ ዝነበረሉ፣ ብትሕት ትሕትን ብሕሹኽሹኽን ዝስማዕ ንዝነበረ፣ ናይ “ወያነ” ስጒጎምና ቂምታን ቅርሕንትን፤ ኣንጻር እቶም ነዚ “ምስጓግ ቀንዲ ተሓታቲ” መንግስቲ ኤርትራ እዩ ዝብሉ ዝነበሩ ዝወሰዶ ስጉምቲ፤ እዚኣቶም፣ ኣብቲ ንሱ ዘካይዶ ዝነበረሉ ኣኼባ፣ ንኸረድኡ ኣብ ዝፈተኑሉ እዋን “ንስኹም ኤርትራውያን ኢትዮጵያውያን፣ እዚኦም ኤርትራውያን ኣሜሪካውያን፣ ኣብ ስደት ዘለኹም ኩሉኹም እተን ሃገራት መሰልኩም ክሕልዋልኩም ዝግበአን እየን” ብምባል ብወግዒ፣ ንናይ ነበርቲ ከባቢ ዲሲ ጉዳይ ኣቓልቦ፣ ካብ ናይ ጠንቂ ኲናትን ሳዕበናቱን ናብ “ንሕና ተበዲልናን” “ንስኹም ኣይትርድኡናን” ተባሃሂሎም፣ ኣብኡ ዝነበሩ ከምዝካትዑን እቲ ጉዳይ ኣድህቦ ንኸይግበረሉን፣ ግዜን ብ”ሃገራውነት” ስምዒት ደገፍቲን መንግስቱ ገዚኡ እዩ።
ናይ ሰመረ ርእሶም ስራሓት ብዙሕ እዩ። ዕዋላታት ዲሲ ብምውዳብ፣ ንናይ ተ.ሓ.ኤ. ነባራት ኣኼባ ኣብ ምብታን (እዚኣ ኣብ ሱዳን ዝተማህራ ፍልይቲ ክእለት እያ)፣ ገዛ ገዛን ዓዲ ዓዲ እናኸድካ ብዘመድ ዘመድ ንኤርትራውያን ኣብ ስደት ምፍልላይን ኣተኲሮ ብምሃብን፣ ናብ ኤርትራ እንክኸዱን ፍሉይ ኣተሓሕዛ ከምዝህልዎም ምግባርን ነይርዎ።
ንኣብነት ካብ ኣሜሪካ ንኽምለስ ምእንቲ ዝደፋፍኦን ዘእምነኖን፣ ዶክተር ዓንደኣብ ዝኣመሰሉ ሰባት ናብ መንግስቲ ኤርትራ ኣብ ምዝዛው ዝተጻወቶ ተራ ይርከብዎም። ሰመረ ርእሶም ወዲ ሓዎም ቆመና ንደጃዝማች እምባየ ሓደራ እዩ። እምባየ ሓደራ ኣብ ግዜ መግዛእቲ ኢትዮጵያ፣ ኣብቲ ከባቢ ብተጋደልቲ ተ.ሓ.ኤ. ዝተቐትሉ ሰብ እዮም። ናይ ሰመረ ኣንጻር ተ.ሓ.ኤ. ዝገብሮ ንጥፈታት ናይ ውልቅን ንናይ ኢሳያስ ትልሚ ንምትግባርን ጥራሕን ምዃኑ ይግለጽ።
እዚ ናይ ኢስያስ ፍሉይ ናብ “ደቡብ” ዝገበር ዘሎ ጉዕዞ እውን ንፖለቲካዊ ሃልኪ ድኣ’ምበር ብዛዕባ ናይ ሕዝቢ ተገዲሱ ከምዘይኮነ ካብ ሕሉፍ ታሪኽ ናይዚ ሰብ እዚ ክዕዘብ ይከኣል።
ኢሳያስ ኣፈወርቂ፣ ዉሑድ ኣዋርሕ ድሕሪ ነጻነት ነቶም ኣከለ ጉዛይ ኣውራጃ ብዙሕ ሰብ ጠፊኡ ይበሃል ኣሎ ንዝበልዎ፣ ከቀባጥር ብዘይከኦም ነጻነት ኣይምመጸትን ክብል ድሕሪ ምዝራቡ ዝተቐየሙ መበቆሎም ስራየ ዝኾኑ ስባት፣ ንመርበባት ኣብቲ እዋን እቲ ከም መራሒ ክበሃል ዘይግብኦ እዩ ክብሉ ሓቢሮም ነይሮም። ግንከ ዝሰምዖም ኣይረኸቡን ጥራሕ ዘይኮነ ብድሕሪኡ ዝሰዓበ፣ ናይ ምክትታልን ናይ ተጋደልቲ ምጥፋእን ሰባት ምፍራሕን ምርዓድን፣ ብውሽጢ ውሽጢ ምስ ኣስዓበ፣ ነታ ጉዳይ ዳርጋ ረሲዖማስ ኣብ ወጻኢ ዝቐመጡ ግን ምስዚ ናይ ለንቅነ ወረ ኣተሓሒዞም እቲ “ምንያ ኮለል” ዝገብሮ ምብጻሕ ንማንም ከምዘየእመነ ገሊጾም ኣለዉ።
ኣብ ዝሓለፈ መጋቢት 2008 ኢሳያስ ኣብ ጋሽ ባርካ ምስዚ ሕጂ ኣብ “ዞባ ደቡብ” ዝረአ ዘሎ ሙስጣፋ ኑር ሑሰን “ምዕባለ” ክርኢ ኮለል ይብል ከምዝነበረ ዝዝከር እዩ።